Ημερολόγιο Ανάπτυξης
Τα βρέφη στον όγδοο μήνα
Τα βρέφη στον 8ο μήνα απολαμβάνουν τις παλαβομάρες, τα γέλια, να ανακαλύπτουν το περιβάλλον τους και, τέλος, κινούνται από ένα σημείο σε ένα άλλο χωρίς βοήθεια. Μπορούν ήδη να μπουσουλούν με ταχύτητα αστραπής και ακολουθούν όλο χαρά τη μαμά και τον μπαμπά από το ένα δωμάτιο στο άλλο. Ως εκ τούτου, ανακαλύπτουν κάτι καινούργιο κάθε μέρα και είναι τρισευτυχισμένα όταν καταφέρνουν να κάνουν κάτι για πρώτη φορά.
Η ανάπτυξη του μωρού σας
Διεγείρετε το μωρό σας μέσα από το παιχνίδι
Ο ύπνος του μωρού σας
Η διατροφή του μωρού σας
Επίσκεψη στον παιδίατρο
Αλλαγή πάνας και ντύσιμο
Πώς τα πάνε η μαμά και ο μπαμπάς
Οι κορυφαίες συμβουλές μας για τον όγδοο μήνα του μωρού
Σημαντικές ερωτήσεις σχετικά με τον όγδοο μήνα του μωρού
Η ανάπτυξη του μωρού σας
Παρατηρείτε με θαυμασμό το μικροσκοπικό νεογέννητό σας να έχει εξελιχθεί σε ένα τόσο εκπληκτικό, χαριτωμένο και ζωντανό πλάσμα μέσα σε μόλις οκτώ μήνες; Παρόλο που η αύξηση του βάρους και του μήκους έχει επιβραδυνθεί κάπως ήδη από τον προηγούμενο μήνα, το μωρό σας φαίνεται να μεγαλώνει και να γίνεται όλο και πιο αυτόνομο κάθε μέρα που περνάει.
Την ίδια στιγμή, το μωρό σας δεν έχει ακόμη αφήσει πίσω του τη φάση του «άγχους του ξένου». Θα επιστρέφει πάντα σε εσάς ή σε άλλους οικείους του επιζητώντας φυσική εγγύτητα και προστασία. Οι ξένοι ή οι λιγότερο γνωστοί άνθρωποι εξακολουθούν να μοιάζουν τρομακτικοί, οπότε το μωρό σας μπορεί να αντιδρά με κλάμα ή ξεκάθαρη απόρριψη.
Σωματικές αλλαγές στο μωρό σας
Τα πολύ κινητικά μωρά συνήθως παίρνουν λίγο λιγότερο βάρος, πράγμα που σημαίνει ότι το βρεφικό λίπος τους μειώνεται κάπως όσο μεγαλώνουν.
Ορόσημα
| Βάρος | αύξηση του μήκους κατά περίπου 1,5 εκατοστό· μήκος σώματος μεταξύ 69 και 74 εκατοστών· περίμετρος κεφαλής περίπου 43-47,5 εκατοστά |
| Ανάπτυξη | αύξηση του μήκους κατά περίπου 1,5 εκατοστό· μήκος σώματος μεταξύ 69 και 74 εκατοστών· περίμετρος κεφαλής περίπου 43-47,5 εκατοστά |
| Ήχοι | αυξημένος σχηματισμός διπλών συλλαβών· περαιτέρω πρόοδος στην κατανόηση των λέξεων και του νοήματός τους |
| Κινητική λειτουργία | το βρέφος σέρνεται με την κοιλιά, γυρίζει, κυλιέται και ενδεχομένως μπουσουλάει· πιθανώς τραβάει το σώμα του επάνω στηριζόμενο σε αντικείμενα/ανθρώπους· αναπτύσσει περαιτέρω τη λαβή «ψαλίδι»· χρησιμοποιεί βοηθήματα (κουβερτάκι, κορδόνι). |
Συναισθηματικές και κινητικές αλλαγές στο μωρό σας
Οι πράξεις έχουν συνέπειες! Από τον 8ο μήνα, το μωρό σας αναπτύσσει όλο και περισσότερο αυτή τη γνωστική ανακάλυψη. Οι συνδέσεις τύπου «αν-τότε» αποτελούν σημαντικό βήμα στη νοητική του ανάπτυξη:
- Αν κουνήσω την κουδουνίστρα, τότε κάνει θόρυβο.
- Αν τραβήξω το κορδόνι, τότε το παιχνίδι έρχεται σε μένα.
- Αν πετάξω το κουτάλι από το τραπέζι, τότε πέφτει κάτω και κάνει θόρυβο.
- Αν χτυπήσω τον πύργο από τουβλάκια, τότε αυτός πέφτει κάτω.
Αυτές οι εμπειρίες είναι εντελώς καινούριες για το μωρό σας και τις δοκιμάζει ξανά και ξανά. Δείξτε υπομονή αν η συνεχής επανάληψη των ίδιων ενεργειών αποτελεί την κύρια ενασχόλησή του στη διάρκεια αυτής της αναπτυξιακής φάσης. Το μωράκι σας θα συνεχίσει να πετάει αντικείμενα κάτω ή να τα εκσφενδονίζει μακριά, ακόμη και αν του ζητάτε να μην το κάνει. Να θυμάστε ότι αυτές οι εμπειρίες και επαναλήψεις αποτελούν σημαντικά εργαλεία που βοηθούν το μωρό σας να γνωρίσει τον κόσμο.
Όσον αφορά τις κινητικές δεξιότητες, τα περισσότερα βρέφη έχουν φτάσει στο στάδιο του μπουσουλήματος γύρω στον 8ο μήνα. Ορισμένα σέρνονται ακόμη με την κοιλιά ή εξασκούνται στο να ανακάθονται. Υπάρχουν, βέβαια, και τα βρέφη που αναπτύσσουν με βραδύτερο ρυθμό τις κινητικές τους δεξιότητες, τα οποία είναι απόλυτα ικανοποιημένα όταν είναι ξαπλωμένα και δεν αισθάνονται ακόμη την ανάγκη να εξερευνήσουν τον χώρο γύρω τους. Τις περισσότερες φορές, δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας και το μωρό σας απλώς αναπτύσσεται λίγο βραδύτερα, αλλά και πάλι σύμφωνα με την ηλικία του. Αν ανησυχείτε, μιλήστε με τον παιδίατρό σας.
Τα βρέφη με πρώιμη ανάπτυξη των κινητικών δεξιοτήτων τους αρχίζουν τώρα να τραβούν το σώμα τους επάνω για να σταθούν όρθια χρησιμοποιώντας αντικείμενα όπως τραπεζάκια, καρέκλες ή μπατζάκια παντελονιών. Στον 8ο μήνα δεν μπορούν ακόμη να σταθούν για πολλή ώρα και δεν έχουν σταθερότητα, κάτι που είναι απολύτως φυσιολογικό. Όταν η μυϊκή του δύναμη εξασθενίσει, το μωρό σας θα πέσει προς τα πίσω λόγω του ακόμη ενεργού αντανακλαστικού Μόρο. Η κινητική ωριμότητα που απαιτείται για την αργή μετάβαση από την όρθια στην καθιστή θέση εμφανίκζεται λίγο αργότερα, στον 9ο και στον 10ο μήνα.
Μικροατυχήματα ως αποτέλεσμα της αυξανόμενης κινητικότητας
Δυστυχώς, όσο πιο κινητικό γίνεται το μωρό σας, τόσο αυξάνεται ο κίνδυνος ατυχημάτων. Στις πρώτες αδέξιες προσπάθειές του να μπουσουλήσει μπορεί εύκολα να χτυπήσει σε αντικείμενα, π.χ. σε ένα ντουλάπι ή μια πόρτα, και να εμφανίσει πρήξιμο.
Ωστόσο, τα μικροατυχήματα και η εμπειρία που αποκτάται από αυτά αποτελούν μέρος της μάθησης. Για να μπορέσει να αναπτύξει πλήρως τις σωματικές του ικανότητες, το παιδί σας χρειάζεται έναν πολυμορφικό χώρο για να κινείται, ο οποίος θα του προσφέρει ποικίλες ευκαιρίες για άσκηση και απόκτηση εμπειρίας. Ο χώρος αυτός θα πρέπει βέβαια να είναι ασφαλής ώστε να μην κινδυνεύει στις εξερευνήσεις του. Επομένως, φροντίστε να ασφαλίσετε τις πηγές κινδύνου, όπως οι σκάλες, τα κρεβάτια, οι πρίζες, οι πόρτες των ντουλαπιών κλπ.
Γέλιο
Υπάρχει αλήθεια στο ρητό «Το γέλιο είναι υγεία», καθώς το γέλιο συμβάλλει στην ανάπτυξη της συναισθηματικής νοημοσύνης των βρεφών. Το να γελάτε μαζί κάνει καλό σε εσάς και το μωρό σας και ενισχύει τον μεταξύ σας δεσμό. Το σύστημα ανταμοιβής στον εγκέφαλο ενεργοποιείται και το μωρό σας εξασκεί την αίσθηση του χιούμορ καθώς και την ικανότητά του να χρησιμοποιεί το γέλιο.
Το μωρό σας θα χρειαστεί αυτή τη σημαντική ικανότητα ξανά και ξανά και θα τη χρησιμοποιεί εκτός των άλλων για να αντιμετωπίζει δυσάρεστες καταστάσεις. Μήπως σας έχει ήδη τύχει αυτό; Το παιδί σας έκανε κάτι που είναι φανερό ότι δεν σας αρέσει. Ενώ εσείς συνοφρυώνεστε δείχνοντας ενόχληση, το μωρό σας μπορεί να αρχίσει να γελά. Σε αυτή την περίπτωση, το γέλιο αποτελεί μια προσπάθεια κατευνασμού και δεν έχει στόχο να σας κοροϊδέψει. Ειδικά τα μικρότερα παιδάκια, καταφεύγουν συχνά σε αυτή την ενστικτώδη αντίδραση.
Μονιμότητα του αντικειμένου
Μέχρι τώρα, μπορούσατε να απομακρύνετε ένα παιχνίδι από το οπτικό πεδίο του μωρού σας χωρίς το παιδί να δείξει ότι του λείπει εμφανώς. Η μπάλα κάτω από την κουβέρτα απλώς χανόταν, το αστείο μισογεμάτο ποτήρι νερό εξαφανιζόταν μόλις το κρύβατε πίσω από την πλάτη σας. Μέχρι στιγμής, το δημοφιλές «κούκου-τσα» μάλλον εκνεύριζε παρά διασκέδαζε το μωράκι σας.
Γύρω στον 8ο μήνα τα βρέφη αναπτύσσουν την ικανότητα να θυμούνται αντικείμενα, τουλάχιστον για λίγο. Το προηγούμενο διάστημα χρειάζονταν άλλα αισθητηριακά ερεθίσματα για την αντίληψη, π.χ. μυρωδιές, ήχους ή απτικά ερεθίσματα. Αυτό τώρα αλλάζει, καθώς στο εξής το μωρό σας θα ξέρει ότι η αγαπημένη του κουδουνίστρα υπάρχει, ακόμη και όταν βρίσκεται εκτός του οπτικού του πεδίου.
Διεγείρετε το μωρό σας μέσα από το παιχνίδι.
Τα παιχνίδια τύπου «κούκου-τσα» είναι τώρα ιδανικά για να περνάτε χρόνο μαζί με το μωρό σας. Στο παιχνίδι αυτό, κρύβετε για λίγο το πρόσωπό σας με τα χέρια σας, κρύβεστε πίσω από την πολυθρόνα ή την κάσα της πόρτας και ξαφνικά εμφανίζεστε πάλι με ένα γελαστό «τσα». Ορισμένα βρέφη μαθαίνουν γρήγορα να περιμένουν αυτό το διασκεδαστικό παιχνίδι, και τα περισσότερα αρχίζουν τότε να γελούν με την καρδιά τους. Άλλα βρέφη μιμούνται τους γονείς ή τον παππού και την γιαγιά ενθαρρύνοντας τους έτσι να αρχίσουν το παιχνίδι.
Παρατηρήστε με προσοχή το μωρό σας:
- Του αρέσουν ιδιαίτερα οι ήχοι και οι φωνές;
- Του αρέσουν τα έντονα χρώματα ή τα σχήματα;
- Είναι απολύτως ικανοποιημένο όταν είναι κουρνιασμένο πάνω σας σε μάρσιπο ή στην αγκαλιά σας;
- Είναι ιδιαίτερα χαρούμενο όταν τα αδέρφια του τρέχουν γύρω-γύρω ή όταν είναι όλη η οικογένεια μαζί;
Η ιδιοσυγκρασία του μωρού σας γίνεται όλο πιο εμφανής με κάθε μήνα που περνάει. Ορισμένα βρέφη είναι μάλλον ήσυχα και προτιμούν και το παιχνίδι τους να παραμένει ήρεμο και οικείο. Άλλα αγαπούν τη δράση και την κίνηση, και συνεπώς πιο άγρια παιχνίδια. Θα πρέπει αναλόγως να επιλέγετε τα παιχνίδια, τα αστεία και τη στοχευμένη ενθάρρυνση που χρειάζεται το παιδί σας.
Ο ύπνος του μωρού σας
Στον 8ο μήνα ορισμένα βρέφη δεν έχουν πλέον τόσο μεγάλη ανάγκη για ύπνο στη διάρκεια της ημέρας. Κοιμούνται ίσως λίγο περισσότερο τη νύχτα αλλά μένουν ξύπνια για πολύ μεγαλύτερα διαστήματα στη διάρκεια της ημέρας.
Αυτή η φάση της μετάβασης μπορεί να αποδειχθεί απαιτητική για τους γονείς, καθώς απαιτούνται τουλάχιστον 14 ημέρες για την εμπέδωση των νέων συνηθειών ύπνου . Μέχρι τότε, το εξερευνητικό και κινητό μωρό σας μπορεί να αποσπάται από τα συνεχή νέα ερεθίσματα. Αν ωστόσο παρατηρήσετε ότι αυξάνεται και πάλι η ανάγκη του για ύπνο, δοκιμάστε διάφορους τρόπους για να το βοηθήσετε να κοιμάται καλά.
Σκοπούμενη πλήξη σε ένα ελαφρώς σκοτεινό δωμάτιο, ο συνειδητός θηλασμός ή ένα γεύμα με μπιμπερό για να αποκοιμηθεί καθώς και η παρατεταμένη σωματική επαφή θα βοηθήσουν επίσης το μωρό σας να νιώσει άνετα και χαλαρά, ώστε να αφήσει πίσω του τις περιπέτειες της ημέρας.
Η διατροφή του μωρού σας
Αν ξεκινήσατε νωρίς την εισαγωγή στερεών τροφών και ακολουθείτε πρόγραμμα διατροφής, θα έχετε ήδη αντικαταστήσει κάποια γεύματα και θα έχετε εμπειρία στη χορήγηση τροφών απογαλακτισμού. Εάν όχι, κανένα πρόβλημα! Κάθε βρέφος ακολουθεί το δικό του ατομικό χρονοδιάγραμμα. Επομένως, στον 8ο μήνα μπορεί να έχετε εισαγάγει μόνον ένα ή δύο στερεά γεύματα μέχρι στιγμής.
Το ενδιαφέρον του μωρού σας για τα ροφήματα αυξάνεται συνήθως γύρω στον 8ο μήνα. Μπορείτε να του δίνετε να πίνει νερό ή άλλα κατάλληλα μη ζαχαρούχα ροφήματα από ένα συμπαγές, άθραυστο κύπελλο. Αυτό εξασκεί επίσης τις κινητικές δεξιότητες του μωρού σας. Η κατάκτηση της δεξιότητας του να πίνει είναι μια νέα μαθησιακή διαδικασία για το μωρό σας, οπότε είναι πιθανό να υπάρξουν μικροατυχήματα ή φορές που το κύπελλο θα αναποδογυρίσει.
Για την πρόληψη της τερηδόνας, η τακτική στοματική υγιεινή ήδη από το πρώτο δοντάκι είναι σημαντική, ιδίως μετά το τελευταίο γεύμα το βράδυ πριν το μωρό πάει για ύπνο. Η διαδικασία της πέψης αρχίζει από το στόμα. Το άμυλο, συχνά από τα δημητριακά, μετατρέπεται εκεί σε απλά σάκχαρα. Αυτό μπορεί να ευνοήσει τη δημιουργία τερηδόνας αν δεν ακολουθείται σωστή στοματική υγιεινή και αν υπάρχει σχετική οικογενειακή προδιάθεση.
Θηλασμός και βρεφικό γάλα σε σκόνη
Αν θέλετε να περιορίσετε συνειδητά τον θηλασμό ή τη σίτιση με μπιμπερό, μπορεί να έχετε ήδη αντικαταστήσει κάποια γεύματα γάλακτος με στερεά τροφή.
Πάντως, μπορείτε να συνεχίσετε να θηλάζετε ανάλογα με τις ανάγκες και να προσφέρετε επιπλέον στο μωρό σας τροφές απογαλακτισμού. Παρατηρήστε με προσοχή τα σημάδια της πείνας και του κορεσμού στο μωρό σας. Εκείνο γνωρίζει την ιδανική ποσότητα τροφής απογαλακτισμού και γάλακτος σε σκόνη ή μητρικού γάλακτος και θα γυρίζει το κεφάλι ή θα σπρώχνει το κουτάλι στην άκρη όταν δεν πεινάει πια.
Τα βρέφη που απολαμβάνουν να εξερευνούν, ιδιαίτερα, απολαμβάνουν τις διαφορετικές γεύσεις και υφές των τροφών απογαλακτισμού. Συνήθως θέλουν να επιστρέψουν στον θηλασμό μόνον όταν νιώθουν μεγαλύτερη ανάγκη για φυσική εγγύτητα, ή ζητούν τότε το μπιμπερό για να χαλαρώσουν πιπιλίζοντας.
Τροφές απογαλακτισμού
Αν ακολουθείτε ένα πρόγραμμα διατροφής που ταιριάζει με τους ρυθμούς του μωρού σας, μπορεί να έχετε ήδη εισαγάγει αρκετά γεύματα απογαλακτισμού ημερησίως.
Με την ανάπτυξη των κινητικών δεξιοτήτων του, το μωρό σας θα θέλει να συμμετέχει όλο και περισσότερο στο οικογενειακό τραπέζι και θα πιάνει το κουτάλι ή θα αγγίζει το πιάτο με τα δαχτυλάκια του.
Αφού ικανοποιήσει την αρχική του πείνα, το μωρό σας θα δείχνει όλο και πιο ανυπόμονο και θα θέλει να πιάνει μόνο του το φαγητό. Δώστε του την ευκαιρία να πάρει στα δαχτυλάκια του αλεσμένη τροφή ή τα πρώτα κομματάκια φρούτων. Αυτό εξασκεί επίσης τις κινητικές του δεξιότητες, επειδή τα μαλακά κομματάκια αχλαδιού αντιδρούν τελείως διαφορετικά στη λίγο μεγαλύτερη πίεση από ό,τι τα μπαστουνάκια καρότου ή τα κομμάτια μήλου.
Για να απολαύσετε την εμπειρία της εισαγωγής στερεών τροφών με όλες τις αισθήσεις και όσο το δυνατόν λιγότερο χωρίς άγχος, μπορείτε να προετοιμαστείτε λίγο εσείς και το μωρό σας:
- Για να ικανοποιήσετε την αρχική πείνα, θηλάστε το μωρό σας, ταΐστε το με μπιμπερό ή δώστε του εσείς τις πρώτες κουταλιές και στη συνέχεια αφήστε του το πιάτο για να εξερευνήσει ελεύθερα. Αυτό θα περιορίσει την ενόχληση που νιώθει το μωρό σας όταν το νόστιμο φαγητό δεν καταλήγει αμέσως στο στόμα του.
- Αφήστε το να φάει με τα δάχτυλα! Το μωρό σας θα χρειαστεί λίγο χρόνο ακόμα προτού μπορέσει να χρησιμοποιήσει αποτελεσματικά το κουτάλι ή το πιρούνι. Για ένα πρωινό ή απογευματινό σνακ κόψτε μερικά φρούτα σε χονδρά κομμάτια ή ετοιμάστε μια πιο παχύρρευστη κρέμα δημητριακών, για να μπορεί εύκολα να φάει με τα δαχτυλάκια του. Ή συνδυάστε τα δύο, ώστε να μπορεί να βουτάει τα φρούτα στην κρέμα δημητριακών.
- Βγάλτε του τα ρούχα! Είναι πολύ πιο εύκολο να καθαρίσετε το μωρό σας όταν είναι γυμνό από τη μέση και πάνω ή όταν φορά ένα παλιό φορμάκι. Οι άκαμπτες σαλιάρες πολλές φορές εμποδίζουν την ελευθερία κινήσεών του βρέφους και, όπως δείχνει η εμπειρία, δεν αποτρέπουν τους λεκέδες.
Επίσκεψη στον παιδίατρο
Δεν προβλέπεται άλλος προληπτικός ιατρικός έλεγχος πριν από τα πρώτα γενέθλια του μωρού σας. Είναι το μωρό σας υγιές και εξακολουθεί να αναπτύσσεται καλά; Τότε δεν είναι απαραίτητη η επίσκεψη στον παιδίατρο στον 8ο μήνα.
Αλλαγή πάνας και ντύσιμο
Το μωρό σας γυρίζει και σηκώνει ή ανοίγει τα χέρια και τα πόδια του όλο και καλύτερα – αυτό δυσχεραίνει κάπως την αλλαγή πάνας καθώς και το ντύσιμο ή την αφαίρεση των ρούχων του. Για να γίνει το ντύσιμο λίγο πιο εύκολο, ακολουθήστε τις παρακάτω συμβουλές:
- Ανακοινώνετε από πριν τα επιμέρους βήματα, π.χ.: «Και τώρα θα βάλουμε τη δεξιά κάλτσα, και μετά την αριστερή κάλτσα».
- Κατονομάζετε τα επιμέρους μέρη του σώματος και ζητάτε από το μωρό σας να τεντώσει, π.χ., το χέρι ή το πόδι του.
- Κρατάτε τα καθαρά ρούχα μακριά από το μωρό σας για να μη λερωθούν.
- Φυλάξτε κάποια ιδιαίτερα συναρπαστικά παιχνίδια μόνο για την αλλαξιέρα ή το ντύσιμο ώστε να μπορείτε να αποσπάτε για λίγο την προσοχή του μωρού σας.
Μήπως το μωρό σας απολαμβάνει να βρίσκεται σε πρηνή θέση; Δοκιμάστε τότε αν είναι πιο εύκολο να το ντύνετε ενώ είναι ξαπλωμένο μπρούμυτα. Στα μωρά που μπορούν ήδη να κάθονται άνετα δεν αρέσει πάντα να τα βάζουν να ξαπλώσουν. Μήπως μπορείτε να του φοράτε κάποια από τα ρούχα όσο κάθεται;
Μερικές φορές μια αλλαγή περιβάλλοντος βοηθάει. Μεταφέρετε την αλλαγή της πάνας στο πάτωμα ή σε άλλο δωμάτιο ή αλλάζετε τοποθεσίες πιο συχνά. Θα μπορούσατε ίσως μερικές φορές να πείσετε τα μεγαλύτερα αδέρφια να απασχολήσουν το μωρό με αστειάκια, όσο εσείς αλλάζετε στα γρήγορα την πάνα του.
Πώς τα πάνε η μαμά και ο μπαμπάς
Οι όλο και μεγαλύτερες κινητικές δεξιότητες κάνουν το μωράκι σας να φαίνεται πολύ μεγαλύτερο και πιο ανεξάρτητο. Νιώθετε μια μικρή νοσταλγία; Αυτό είναι απολύτως φυσιολογικό. Μπορεί το μωρό σας να μη δείχνει πια τόσο μικρό, αλλά θα σας έχει συνεχώς ανάγκη για πολύ-πολύ καιρό ακόμα. Να θυμάστε ότι κάθε βήμα προς την αυτονομία σημαίνει ότι το μικρούλι σας διευρύνει τις ικανότητές του.
Εξάλλου, η ανάπτυξη της κινητικότητας και της αυτονομίας έχει και τα πλεονεκτήματά της. Ιδίως οι μπαμπάδες είναι χαρούμενοι τώρα που τους φωνάζουν όλο και πιο συχνά να παίξουν και να κάνουν τρέλες. Θα μπορούσατε και εσείς ως μαμά να αναλάβετε εξίσου καλά αυτόν τον ρόλο, αλλά, κατά κανόνα, οι μπαμπάδες αναλαμβάνουν πιο συχνά τη διασκέδαση του μωρού.
Οι κορυφαίες συμβουλές μας για τον όγδοο μήνα του μωρού
Απολαμβάνετε χαλαρά τον όγδοο μήνα με το μωρό σας; Ίσως μπορείτε ακόμη καλύτερα με τις συμβουλές μας:
- Φτιάξτε απλά μουσικά όργανα από άδειες συσκευασίες, π.χ. από συσκευασίες γάλακτος, οσπρίων (φασολιών, φακής) ή ρυζιού, που το μωρό σας μπορεί να κουνήσει, να πετάξει ή να κυλήσει.
- Βιντεοσκοπήστε τις πρώτες προσπάθειές του να μπουσουλήσει και αργότερα να σταθεί όρθιο.
- Δοκιμάστε νέες τροφές που ταιριάζουν με το διατροφικό πρόγραμμα απογαλακτισμού.
- Παρακολουθήστε μια ομάδα γονέων-νηπίων.
- Τώρα είναι η κατάλληλη στιγμή να αγοράσετε ένα βοήθημα για το περπάτημα (θα ήταν προτιμότερο να μη χρησιμοποιήσετε βρεφική στράτα ή περπατούρα με ιμάντες).