Υγιεινά σνακ: Η αναγκαία «γέφυρα» μεταξύ των γευμάτων!

Τα κατάλληλα επιλεγμένα σνακ, με προσοχή στην ποιότητα, την ποσότητα και το πότε καταναλώνονται, είναι απαραίτητα για τη σωστή διατροφή ενός παιδιού. Η κατανάλωσή τους βοηθάει να διατηρούνται σταθερά τα επίπεδα ενέργειας και η διάθεση των παιδιών, ενώ καλύπτουν το αίσθημα της πείνας ανάμεσα στα γεύματα και εμποδίζουν τη λαιμαργία την ώρα του φαγητού. Παράλληλα, είναι ένα εξαιρετικό μέσο για τη λήψη πολύτιμων θρεπτικών συστατικών. Λόγω της μικρής χωρητικότητας του στομάχου τους, τα νήπια και τα μικρά παιδιά χρειάζονται καθημερινά περισσότερες θερμίδες και θρεπτικά συστατικά από όσα μπορούν να προσλάβουν κατά τη διάρκεια ενός κύριου γεύματος. Έτσι, 2-3 σνακ ημερησίως είναι απαραίτητα για την κάλυψη των διατροφικών αναγκών και κατ’ επέκταση τη σωστή ανάπτυξή τους. Είναι μάλιστα ακόμη πιο σημαντικά σε παιδιά που καλύπτουν δυσκολότερα τις διατροφικές τους ανάγκες, επειδή θέλουν να τρώνε μόνο συγκεκριμένα φαγητά και αρνούνται πεισματικά άλλα – κάτι που είναι αναμενόμενο σε μικρές ηλικίες.

Εκείνο που πρέπει να προσέχουν οι γονείς είναι τα σνακ να μην καταναλώνονται οποιαδήποτε στιγμή της ημέρας και χωρίς κανένα μέτρο. Όπως τα κύρια γεύματα, έτσι και τα σνακ πρέπει να δίνονται προγραμματισμένα, και τα παιδιά να τα καταναλώνουν καθισμένα κανονικά και υπό την επίβλεψη ενηλίκου. Ο χρόνος που μεσολαβεί ανάμεσα στα κύρια γεύματα και τα σνακ πρέπει να ρυθμίζεται ανάλογα με το πότε ένα παιδί δείχνει να πεινάει και πρέπει οπωσδήποτε να είναι αρκετός, ώστε να μην του έχει κοπεί η όρεξη όταν έρθει η στιγμή του φαγητού.

Να θυμάστε πάντα έναν κανόνα: «Οι γονείς προσφέρουν, το παιδί αποφασίζει». Ως γονείς έχουμε την υποχρέωση να παρέχουμε στα παιδιά μας ωφέλιμα τρόφιμα και ροφήματα, με καλή αναλογία θρεπτικών συστατικών και θερμίδων, κατάλληλα σε είδος και σε ποσότητα ώστε να εξασφαλίζεται η ανάπτυξή τους σε κάθε ηλικία. Μετά, όμως, πρέπει να αφήνουμε το ίδιο το παιδί να αποφασίζει αν και πόσο θα φάει από ένα γεύμα ή ένα σνακ.

Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι το στομάχι ενός νηπίου είναι μικρό, οπότε πρέπει να περιμένουμε ότι θα υπάρχουν απρόβλεπτες διακυμάνσεις στις διατροφικές του συνήθειες (είναι κάτι τόσο χαρακτηριστικό, όσο και οι διακυμάνσεις στη διάθεση ενός παιδιού που μεγαλώνει σωστά) και να μην εφαρμόζουμε πιεστικές τακτικές. Τα παιδιά έχουν μια έμφυτη ικανότητα να ρυθμίζουν την πρόσληψη τροφής τους. Από νήπιο σε νήπιο μπορεί να υπάρχουν διαφοροποιήσεις όσον αφορά στη θερμιδική πρόσληψη, από γεύμα σε γεύμα και από σνακ σε σνακ, ωστόσο το σύνολο των θερμίδων που καταναλώνουν σε 24ωρη βάση παραμένει το ίδιο. Εάν δηλαδή ένα παιδί φάει κάποια φορά λιγότερο, θα το αναπληρώσει την επόμενη. Προσφέροντάς του τακτικά και σωστά προγραμματισμένα γεύματα και σνακ, διασφαλίζουμε ότι δε θα πεινάει περισσότερο από το αναμενόμενο και το βοηθάμε να βάζει μόνο του τα κατάλληλα όρια.

Η ώρα των σνακ δε θα πρέπει να ταυτίζεται με «λιχουδιές», δηλαδή με τροφές απολαυστικές μεν στην κατανάλωση, αλλά χωρίς διατροφική αξία, όπως είναι για παράδειγμα τα μπισκότα και τα κέικ (με εξαίρεση βέβαια αυτά που είναι παρασκευασμένα με αγνά, απλά υλικά, όπως τα σπιτικά ή τα προϊόντα εμπορίου, καλής ποιότητας), τα αλλαντικά, τα πατατάκια, αλλά και διάφορα προϊόντα του εμπορίου με υψηλή περιεκτικότητα σε πρόσθετα σάκχαρα (π.χ. χυμοί με προσθήκη ζάχαρης, «επιδόρπια γιαουρτιού», μπάρες δημητριακών με πρόσθετα, κ.ά.). Τέτοια τρόφιμα πρέπει να δίνονται «με μέτρο».

Σωστά σνακ είναι εκείνα που εμπλουτίζουν τη διατροφή των παιδιών με ισορροπημένο και ποιοτικό τρόπο.

Ορισμένες θρεπτικές τροφές που, εκτός των άλλων, ενισχύουν και τις νοητικές λειτουργίες των παιδιών, είναι οι εξής:

  • Βρώμη ολικής άλεσης
    >>> Δοκιμάστε τη σε μορφή κρέμας και σε smoothies με φρούτα και γιαούρτι ή γάλα.
  • Φρέσκα φρούτα και λαχανικά
    >>> Τις ζεστές μέρες του καλοκαιριού, όταν βρίσκεστε στην παραλία, στο πάρκο, σε μια εκδρομή, όπου τα φρέσκα φρούτα μπορεί να λιώσουν ή να αλλοιωθούν στη μεταφορά, είναι πολύ πρακτικό να έχετε μαζί σας μία συσκευασμένη φρουτόκρεμα υψηλής ποιότητας, όσον αφορά στην ασφάλεια, τη θρεπτική αξία, αλλά και τη γεύση, όπως αυτές της HiPP
  • Αλείμματα από ξηρούς καρπούς ή/και σπόρους, όπως το φυστικοβούτυρο, το βούτυρο αμυγδάλου και το ταχίνι.
  • Μπάρες, μπισκότα και κέικ, παρασκευασμένα με αγνά υλικά.
  • Γλυκοπατάτες
  • Αβγό, τυρί
  • Ψωμί, φρυγανιές και παρόμοια προϊόντα από αγνά υλικά
  • Βιολογικό γιαούρτι χωρίς προσθήκη γλυκαντικών ουσιών
  • Αβοκάντο

Τυποποιημένες παιδικές τροφές
Στην προσπάθεια να προσφέρουμε στο παιδί μας υγιεινά σνακ την κατάλληλη στιγμή, ένας πολύτιμος σύμμαχος είναι και οι έτοιμες τροφές του εμπορίου, αρκεί να δίνουμε βέβαια μεγάλη σημασία στην ποιότητά τους. Στα πλεονεκτήματα τέτοιων προϊόντων περιλαμβάνεται το ότι είναι έτοιμα για κατανάλωση, συσκευασμένα σε μερίδες υπολογισμένες ανάλογα με την ηλικία στην οποία απευθύνονται και τις ιδιαίτερες διατροφικές απαιτήσεις αυτής, και το ότι προσφέρουν ευκολία, ασφάλεια και υγιεινή ακόμα κι όταν είμαστε εκτός σπιτιού, ιδιαίτερα τους μήνες που οι θερμοκρασίες είναι υψηλές. Εκείνο που πρέπει να προσέχετε –εκτός από συγκεκριμένα θρεπτικά χαρακτηριστικά– είναι η ποιότητα των υλικών τους και το να είναι συνολικά μια «αληθινή τροφή», δηλαδή κάτι όσο το δυνατόν πιο κοντά στο φυσικό, παρασκευασμένο από απλά, αγνά υλικά. Ένα πιστοποιημένο βιολογικό τρόφιμο εξασφαλίζει τη μεγαλύτερη δυνατή ασφάλεια για τα μικρά σας. Για μια πιο συνειδητή επιλογή προϊόντων του εμπορίου:

  • Διαβάστε προσεκτικά τις ετικέτες! Μην αρκεστείτε στους ισχυρισμούς που υπάρχουν στο μπροστινό μέρος μιας συσκευασίας, αλλά αναζητήστε τη λίστα των συστατικών.
    Tip: Τα συστατικά αναγράφονται σε φθίνουσα σειρά περιεκτικότητας, που σημαίνει πως ό,τι βλέπετε πρώτο εμπεριέχεται στο μεγαλύτερο ποσοστό, και τα επόμενα σε όλο και μικρότερο.
  • Προτιμήστε εταιρείες που δε χρησιμοποιούν τεχνητά αρώματα και σάκχαρα για την ενίσχυση της γλυκιάς γεύσης των προϊόντων τους ή που, όταν το κάνουν, επιλέγουν φυσικά σάκχαρα και όχι σε υψηλή περιεκτικότητα, όπως η HiPP. Να αποφεύγετε εταιρείες που χρησιμοποιούν σιρόπι γλυκόζης και καλαμποκιού υψηλής φρουκτόζης (HFCS) ή άλλα πρόσθετα σακχάρων.

Όταν θέλετε να προσφέρετε στα παιδιά κάτι δροσιστικό δοκιμάστε τις γρανίτες – θα ξετρελαθούν! Αν δε φτιάχνετε μόνοι σας, αναζητήστε φυσικές γρανίτες φρούτων όπως της HiPP.

Καλό καλοκαίρι!

Με αγάπη
Χριστίνα Κωστάρα
Διατροφολόγος-Διαιτολόγος, MMedSci

 

Ενδεικτική βιβλιογραφία:

  • EFSA Journal 2010; 8 (3): 1462. Dietary Reference Values for carbohydrates and dietary fibre.
  • World Health Organization (WHO) Guideline: Sugars Intake for Adults and Children. World Health Organization; Geneva 2015.